Is er meer geluidsoverlast door de energietransitie?
De wereldbevolking neemt toe, de welvaart stijgt en daarmee de behoefte aan energie. Netbeheerders hebben de grootste moeite om aan de groeiende vraag te voldoen, te meer omdat we het in duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen als energiebron willen zoeken. En terecht: het klimaat schreeuwt erom. Zorgen al die veranderingen die we onder de energietransitie scharen ook voor meer geluidsoverlast? Energieopwekking en -distributie worden in toenemende mate decentraal geregeld. Waar energiebronnen en -infrastructuren voorheen nagenoeg vrij spel hadden, raken ze steeds vaker aan plekken waar mensen wonen, werken en ontspannen. Geluidsoverlast is dan ook een logisch gevolg. Maar we mogen ons daar niet bij neerleggen.
Fijnmaziger netwerk
Aan het eind van de keten, bij het stopcontact in jouw muur, wordt je telefoon geruisloos opgeladen. Hoe anders is dat bij de transformatoren aan de andere kant van het stopcontact. En dat die transformator ook daadwerkelijk om de hoek staat wordt steeds minder uitzonderlijk. Het energienet wordt als gevolg van de energietransitie steeds fijnmaziger, terwijl ook woonwijken als paddestoelen uit de grond schieten. Met woningen zonder gasaansluiting. Het eerste en beste alternatief voor een gasaansluiting, de warmtepomp, beschikt in veel gevallen over een buitenunit die ook een bron van geluidsoverlast kan zijn voor woningbezitters en hun buren. En laten we vooral niet vergeten dat ook die warmtepomp energie nodig heeft.
Transformatoren
In een transformator wordt de hoogte van de elektrische spanning veranderd zodat netten en verbindingen met verschillende netspanningen aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Een bijproduct van dit proces is geluid. De lagere frequenties zijn meestal dominant in het geluidsprofiel van transformatoren. Lage frequenties kennen een lange golflengte en het geluid reikt dan ook daadwerkelijk verder, waardoor de kans op hinder in de omgeving groot is. Om de decentraal opgewekte energie het hoofdnet in te leiden worden meer en meer transformatoren ingezet. Vaak op afstand van woningen en bedrijven, maar uitzonderingen bevestigen de regel. Er zijn manieren om de geluidsoverlast van bestaande transformatoren naar een niveau te brengen dat voor buurtbewoners nauwelijks hoorbaar is, maar daar gaat geregeld een lang proces aan vooraf. Bijvoorbeeld omdat een transformator na verloop van tijd wordt omsloten door woonwijken of bedrijventerreinen. Of omdat er simpelweg geen betere plek voor een transformator was dan direct naast een plek waar mensen leven.
Werken aan oplossingen
De oplossing: pak het probleem direct aan bij de bron. Overheden en betrokken organisaties, waaronder netbeheerders en projectontwikkelaars, zijn zich vaak bewust van eventuele geluidsrisico’s en zullen alles in het werk stellen om problemen te voorkomen. Dan kan met slimme systemen een lage geluidsuitstoot van transformatoren worden gegarandeerd. Bij bestaande woningen gaan netbeheerders, akoestisch adviseurs en specialisten in lawaaibeheersing doorgaans actief het gesprek met de omgeving aan. Door de stijgende behoefte aan energie is er vaak snel begrip bij bewoners, zeker wanneer de betrokken organisaties maatregelen nemen om het geluidsniveau op het laagst mogelijke niveau te krijgen.
Onze experts
-
Erik Roelofsen
Directeur van de NSG en eigenaar ER milieu & planologie
-
Stef Zoeteman
Geluidsspecialist bij Merford
-
Bert Visscher
Adviseur (vrijwilliger) geluid bij de Nederlandse Stichting Geluidshinder