Sound design: wat het is, en wat het zou moeten zijn

Waar denk jij aan bij het begrip ‘Sound Design’? Als je me deze vraag twee jaar geleden had gesteld was mijn antwoord ‘akoestische feedback’ geweest. Geluiden die de ontwerper bewust aanbrengt aan producten om extra informatie over de handelingen van het product te geven. Denk aan de klik bij het maken van een foto op je telefoon, of de piep van het koffiezetapparaat wat je vertelt dat je koffie klaar is. Dat mechanische en elektronische producten vaak ook niet opzettelijk geluiden produceren wordt over het algemeen voor lief genomen.

Inmiddels heb ik deze opvatting bijgesteld. Door mijn werkzaamheden bij Sorama ben ik mij in één klap bewust geworden van het passieve geluid dat de producten in mijn omgeving produceren, en welke gevolgen dat met zich meebrengt.

Omgevingsgeluid

Sluit je ogen en luister. Hoeveel geluid hoor je om jou heen? Omgevingsgeluid is overal. Het verkeer buiten, de ventilatie in je huis en zelfs de waaiers in je computer. Omgevingsgeluid is een van de belangrijkste milieurisico’s voor de gezondheid. Overmatig lawaai kan leiden tot een hoge bloeddruk, hypertensie en hartziektes. Ook de cognitieve ontwikkeling bij kinderen wordt beïnvloed door omgevingsgeluiden, zo laat dit CNN-artikel zien. Stel je eens voor wat het effect zou zijn als al deze producten een beetje minder geluid zouden produceren. Wat voor positieve bijdrage zou dat leveren aan je gevoel en je gezondheid?

‘Sound design’ is in mijn ogen het feit dat je als ontwerper de controle hebt over het geluid dat jouw product produceert. Bewust en onbewust. In de praktijk zijn we hier nog niet helemaal. Het bewustzijn van niet opzettelijk geluid en de kennis over hoe je daar mee om kan gaan is nog niet helemaal doorgedrongen bij ontwerpers. Vaak wordt akoestiek van producten alleen opgepakt uit noodzaak. Bijvoorbeeld bij introductie van een nieuwe geluidsnorm (denk aan de warmtepomp) of als er klachten vanuit de consument komen. Zelfs dan is het doel vaak om onder een bepaalde decibelgrens te komen, in plaats van zo stil mogelijk.

Decibel of het karakter van het geluid?

Wat zegt dat eigenlijk, de decibel waarde van een product? Het geeft het volume aan wat het product maximaal produceert. Dit zegt echter verder niets over het karakter van dat geluid. Is dit constant, of komt dit alleen voor in een bepaalde modus? Denk aan een koelkast die niet constant aan het koelen is. Hoe irritant klinkt het geluid? Verschillende frequenties worden op verschillende manieren ervaren. Heel hoog- of laag frequent geluid merken wij niet eens, maar onze huisdieren en kinderen, die een veel beter gehoor hebben, mogelijk wel.

Sound ReDesign

Er zijn nog wat verbeteringen te maken in het veld van ‘Sound Design’. Om te beginnen in de manier hoe akoestiek opgenomen wordt in het ontwerpproces. Maar zeker ook hoe de specificaties omtrent geluid gecommuniceerd worden naar de consument. Welk product uit jouw omgeving nomineer jij voor een ‘Sound ReDesign’?

Onze experts